Stosowanie RODO – od 5.04.2019 nowa ustawa
Autor: Łukasz Wojciechowski4.05.2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania RODO. Ustawa została uchwalona po to, żeby dostosować 168 innych aktów prawnych już obowiązujących w Polsce do przepisów RODO. Dodatkowo, twórcy nowych przepisów podjęli próbę uporządkowania kilku problematycznych obszarów. Z lepszym lub gorszym skutkiem. Bez wątpienia ustawa zapewniająca stosowanie RODO to coś z czym wszyscy musimy się teraz zmierzyć.
Ustawa zapewniająca stosowanie RODO – ogólne założenia
Pierwsze wrażenie po lekturze nowych przepisów jest takie – zmian jest tyle, że nie da się ich w żaden sposób uporządkować i przyswoić. Faktycznie, można napisać 100 artykułów o nowej ustawie i w dalszym ciągu temat nie zostanie wyczerpany. Dlatego do ustawy zapewniającej stosowanie RODO najlepiej na początku podejść jak do tortu. Każdy powinien odkroić swój kawałek i się nim zająć. Sektor medyczny – zmianami w sektorze medycznym, instytucje kultury – zmianami dla instytucji kultury itd. Można zacząć od tego, żeby poprzez wyszukiwanie w tekście ustawy (Ctrl + F) wyszukać akty prawne ze swojego sektora, swojej branży. Później okaże się, że zmian które nas dotyczą jest znacznie więcej. Przepisy wzajemnie się przenikają. Dlatego warto znaleźć również czas, żeby przeczytać o zmianach w poszczególnych sektorach, nawet jeśli w nich nie pracujemy.
Stosowanie RODO – co poszło nie tak?
Intencje ustawodawcy są bez wątpienia dobre i zmiany na pewno miały na celu uporządkowanie systemu ochrony danych osobowych w Polsce. Nie brakuje jednak kontrowersji i niedociągnięć. Niektóre z nich spowodowane są – jak to często bywa – niefortunnymi poprawkami przeforsowanymi podczas ścieżki legislacyjnej. Przykładem takiej sytuacji jest nowy art. 4a w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorcy zatrudniający do 10 pracowników i mający obrót do 2 milionów Euro mogą wypełniać obowiązek informacyjny poprzez wywieszenie informacji w swoim lokalu lub zamieszczenie na stronie internetowej. Przepis nie obowiązuje jednak jeżeli „osoba nie ma możliwości zapoznania się z wywieszonymi informacjami”. Aż trudno sobie wyobrazić ile będzie interpretacji tego przepisu. Dodatkowy problem będzie się wiązał z tym, że ustawodawca posługuje się w ustawie zapewniającej stosowanie RODO określeniami „pisemne” i „pisemnym”. Przepisy odnoszą się np. do „dopuszczenia do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych„. Trudno rozumieć to inaczej niż wymóg wprowadzenia papierowych, wydrukowanych upoważnień. Ma to bardzo wątpliwy sens biorąc pod uwagę fakt, że jako obywatele składamy się co roku płacąc podatki na informatyzację administracji publicznej. I nawet jeśli przedstawiciel Ministerstwa Cyfryzacji powie na konferencji prasowej, że „nie o to chodziło” to trudno prognozować jaka interpretacja takiego przypisu będzie miała miejsce podczas kontroli UODO.
Ustawa zapewniająca stosowanie RODO – co się zmieniło?
Zmiany można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa to zmiany, które można określić jako nowe, doprecyzowane zasady ochrony danych osobowych. Do pierwszej grupy zaliczyć też można zmiany w aktach prawnych, które dotyczą wszystkich firm i instytucji, np. Kodeks pracy. W przypadku tej grupy serdecznie polecam następujące artykuły, w których zostały opisane zmiany:
- Ważne zmiany w Kodeksie pracy od 4 maja 2019 r. – autor: Marta Borysiuk
- Ustawa wdrażająca RODO a upoważnienia do przetwarzania danych osobowych – autor: Sylwia Czub-Kiełczewska
Druga grupa to zmiany sektorowe. Dotyczą m.in. sektorów: bankowego, edukacji, infrastruktury, kultury, obrony narodowej, sprawiedliwości, środowiska, ubezpieczeniowego i zdrowia. W celu dokonania ogólnego przeglądu zmian polecam tekst, który ukazał się w portalu Prawo.pl:
- RODO: nowe przepisy to pułapka dla wielu firm – autor: Jolanta Ojczyk